Hikûmeta Brîtanya 1ê Tebaxa 2023an de bi fermî qebûl kir ku di sala 2014an de ji aliyê DAIŞê ve li dijî gelê Êzdî kiryarên qirkirinê hatine kirin.
• Daxuyanî beriya çalakiyên bi boneya 9 saliya hovîtiya ku ji aliyê Daiş ve li dijî gelê Êzidî hatiye kirin hat.
• Biryara Brîtaniyayê piştî biryara Dadgeha Federal a Almaniyayê tê ku wê dadgehê şervanekî berê yê DAIŞê bi kiryarên jenosîd û tawanên li dijî mirovahiyê sûcdar dîtîbû.
• Birîtanya berdewam rola sereke dileyîze di jinavbirina Daişê de ku jinûve avakirina civakên bandordar û jinavbirina propagandaya wê ya jehrîkirinê hin ji wan rolan in.
Birîtanya îro bi fermî qebûl kir ku di sala 2014an de ji aliyê DAIŞê ve li dijî gelê Êzdî kiryarên jenosîdê hatine kirin.
Wezîrê Dewletê yê Rojhilata Navîn Lord Tariq Ahmad beriya çalakiyên bi boneya salvegera 9 saliya hovîtiya ku ji aliyê DAIŞ’ê ve li dijî gelê Êzidî hatiye kirin, daxuyanî da.
Wezîrê Dewletê yê Rojhilata Navîn Lord Ahmad got:
“Gelê Êzidî 9 sal berê gelek êş û azarên mezin ji destê DAIŞ’ê kişand û heta roja me ya îro jî bandora wê heye. Edalet û hesabpirsîn ji bo kesên ku jiyana wan wêran bûye girîng e.”
“Îro me îtîrafeke dîrokî kir ku li dijî gelê Êzidî qirkirin pêk hat. Ev biryar tenê pabendbûna me xurt dike ku em teqez bikin ku ew berdêla ku ji wan re tê dayîn werdigirin û karibin xwe bigihînin dadweriya watedar.”
“Birîtanya dê berdewam be di lîstina rola serekî de di jinavbirina Daişê de, di nav de bi rêya jinûveavakirina civakên ku ji terorîzma wê bandor bûne û pêşengiya hewildanên cîhanî li dijî propagandaya wê ya jehrîn.”
Helwesta Keyaniya Yekbûyî her dem ev bû ku biryarên qirkirinê ne ji hêla hukûmetan an saziyên ne-dadwerî ve, lê divê ji hêla dadgehên şareza ve bêne kirin. Ev biryar piştî biryara Dadgeha Federalî ya Almanî di destpêka vê salê de hat dayîn, ku tê de şervanekî berê yê DAIŞê bi kiryarên jenosîd û tawanên dijî mirovatiyê yên li Iraqê hatine encamdan, sûcdar dît.
Keyaniya Yekbûyî 5 bûyerên ku jenosîd qewimîne bi fermî qebûl dike: Holocaust, Rwanda, Srebrenica û kiryarên jenosîdê li Kamboçya û li dijî gelê Êzidî.
Di serdana xwe ya destpêka îsal de ji bo Iraqê, ji bo Herêma Kurdistanê jî, Lord Ahmad pêşwaziya pêşkeftina bi derxistina yasaya rizgarbûyên êzîdî jî kir, ku dê tazmînatê bide rizgarbûyan. Wî tekezî li ser pabendbûna Brîtanya ji bo alîkarîkirina Iraqê bi tam cîbicîkirina qanûnê kir û piştrast bike ku kesên rizgarbûyî piştgirî û gihîştina dadmendiyê bi tevahî werdigirin.
Çalakiya bibîranînê ya ku li Bexdayê tê lidarxistin, ji aliyê saziyên civaka sivîl ên Êzidî ve hatiye organîzekirin û wê pêşwaziya aliyên navneteweyî bike. Balyozê Brîtanya li Iraqê Steve Hitchen dê beşdar bibe û daxuyaniya Brîtanya piştrast bike.
Agahiyên bêtir
Di 30ê Mijdara 2021ê de Dadgeha Bilind a Herêmî ya Frankfurtê, Taha El-Cumaylly, şervanekî berê yê DAIŞê, ji ber kiryarên jenosîd û tawanên li dijî mirovahiyê, ji ber koletî û destdirêjiya jineke êzîdî û keça wê ya 5 salî, bi cezayê heta hetayê birî. 2015. Di 17 Çile 2023 de, Dadgeha Federal a Dadê (BGH) biryara Frankfurtê pejirand û îtîraza bersûc red kir.
Her çend di warê erdî de têk biçe jî, rastî ev e ku DAIŞ li Iraq, Sûriye û deverên din xeterek cidî ye. Keyaniya Yekbûyî berdewam e li ser piştgirîkirina karê Tîma Vekolînê ya Neteweyên Yekbûyî ji bo Pêşxistina Berpirsiyarkirina Tawanên ku ji aliyê Da’ish/DAIŞ ve (UNITAD) û hewildanên navdewletî yên ji bo derxistina tawanbarên tundiya Daiş ber dadweriyê.
Çavkanî: www.gov.uk
